(geschreven in voorjaar 2013)

De Universiteit is een platform voor mensen die hun ontwikkeling in eigen handen willen nemen. Waar je vorm geeft aan je leren vanuit persoonlijke passie en eigenaarschap en in interactie met de community. Sommigen noemen het een vrijplaats voor leergierige zielen. Meer dan wekelijks worden er door mensen uit de community sessies georganiseerd waarbij mensen met eenzelfde leerdoel bij elkaar komen om samen te leren. Op 14 november 2011 is dit concept met een serie avonden over Het Ideale Werken gelanceerd. Vanaf toen is alles eigenlijk heel hard gegaan. Steeds meer mensen. Steeds mooiere avonden. Steeds meer leerervaringen! Dat het zo gegaan is toeval maar toch ook niet. De Universiteit is ook niet op een nacht ijs gebouwd. Ze heeft een voorgeschiedenis. Een geschiedenis van een kiem naar een idee, van het idee naar proberen en van proberen naar een concept. Dat verhaal willen we hier graag delen.

Liften door de VS: een stoutmoedige beslissing
De kiem voor De Universiteit is gelegd in de lente van 2010, toen Marien en Tim op uitwisseling waren in de VS. Hoewel ze op heel verschillende universiteiten kwamen te studeren hadden ze een gelijke ervaring.

Tim: “Het studeren op een topuniversiteit deed de menselijkheid van de meeste Amerikaanse studenten geen goed. De gemiddelde studente werkte jarenlang veel te veel en sliep te weinig. Voor de ervaring ben ik eens meegegaan naar de campusbibliotheek in de tentamenweek, om een nacht door te werken. Overal om me heen zag ik groen uitgeslagen gezichten van mede-studenten die met behulp van een paar ADHD-pillen probeerden nog een nacht door te halen. Marien en ik waren het over onze campuservaringen gauw eens: What the f— is hier aan de hand?”

Marien: “We zagen elkaar weer tijdens spring break. We gingen op bezoek bij een vriendin die studeerde in Berkeley die in een huis woonde met 100 studenten, dat volledig coöperatief werd gerund. Inkopen, koken, afwassen, schoonmaken, alles regelden zij samen. Door ploegendiensten was iedereen maar een dagdeel in de week kwijt aan het hele huishouden. Bovendien was al het eten biologisch en hielden ze goede feestjes.”

Tim: “Wat indruk op mij heeft gemaakt is hoe binnen dezelfde context van een Amerikaanse (top)universiteitscampus het leven zo anders kan zijn. Wat ik vooral inspirerend vond is hoe mooi je samen kunt leven als je verantwoordelijkheid durft te delen. Het waren dit soort ervaringen die de voedingsbodem vormden voor een idee dat we pas maanden later zouden uitspreken: ’We gaan dit anders doen’.”

Marien: “Een belangrijke eerste stap was dat we besloten ons voorlopig niet voor een master in te schrijven. Dat gaf zo’n vrijheid. We zijn diezelfde zomer maandenlang door de VS wezen liften. We hadden ruimte om interessante mensen te ontmoeten en door gelukkig toeval kwamen we bij verschillende zelf-organiserende gemeenschappen terecht. Ook merkten we dat het door die ruimte te nemen opeens mogelijk wordt om langere gedachtenlijnen te ontwikkelen. Terugblikkend is De Universiteit, als manier om ruimte te nemen om ons eigen leren vorm te geven, een natuurlijk vervolg op deze reis.”

Bij terugkomst in de zomer van 2010 stevenden Tim en Marien met het behalen van hun bachelor af op het einde van hun academische carrière. Tegelijkertijd koesterden ze een sterk verlangen om ‘student’ te blijven, door te blijven leren en zich te blijven ontwikkelen. Tegen het einde van die zomer namen zij een grote beslissing. Geïnspireerd door de vrijheid en zelfredzaamheid die zij liftend door de VS hadden ervaren besloten zij om zelf hun onderwijs vorm te gaan geven met een eigen universiteit.

Plannen maken in de Seats2Meet
Nadat Marien en Tim hun wens geuit hadden bleek pas hoe veel mensen om hen heen verwante idealen deelden en mee wilden denken. Met verwante zielen als Stephanie, Joost en anderen, brachten ze inspirerende uren door met het maken van de eerste plannen in flexwerkplek Seats2Meet in Utrecht. Het samenbrengen van gelijkgestemden en opzoeken van inspiratoren maakte een golf aan ideeën los. Maar niemand kon nog bevroeden waar die golf zou gaan landen.

Stephanie: “Soms wordt je echt door een idee verrast. Dat had ik bij het ideaal waar Tim en Marien mee kwamen: het samen tot stand brengen van een plek om te leren zoals wij zelf het liefst wilden leren. Die frisheid maakte dat ik direct enthousiast was en mee ben gaan denken.”

Joost: “Toen ik kennismaakte met De Universiteit waren er allerlei meetings. Eigenlijk was het een ideaal en een idee, verder werd het nog niet echt concreet. In dezelfde periode begon ik zelf aan een zoektocht. Ik was zoekende naar hoe ik nou zelf wilde leren. Ik stopte met het werk dat ik deed en besloot dingen uit te gaan proberen. Toen ben ik ingestapt bij het initiatief van Tim en Marien met de intentie: laten we concreet ergens gaan zitten.”

Ondernemen in NUtrecht: een eerste landingsbasis
Joost: “Mijn ouders hadden nog ergens een caravan staan. ‘Kunnen we daar niet iets mee?’ ‘Nou, dan moet hij wel echt schoongemaakt worden’, ‘Okee, dan gaan we dat nu doen!’. Dezelfde avond hebben we de caravan de loods binnengesleept. De loods van ‘NUtrecht’. Die naam zong al een tijdje rond, maar zelf zag ik die loods voor het eerst toen ik onze caravan daar binnen sleepte.”

Marieke: “Het eerste wat ik van De Universiteit zag was een caravan in een hele grote loods. Het was me op dat moment echt compleet onduidelijk wat De Universiteit nou eigenlijk was. ‘Wat doen die kerels daar in die caravan?’, vroeg ik me af.”

Met de caravan maakte Joost de eerste concrete landingsbasis mogelijk voor De Universiteit. Uiteindelijk was het een gedeelde drang die de doorslag gaf bij de drie jongens om met deze caravan een ruimte in de voormalige treinloodsen van NUtrecht in te nemen: de drang om te ondernemen.

Joost: “Wat ik heel waardevol vond, aan het in de winter van 2010 met een zuurstoftekort opgepropt zitten in een caravan in een ijskoude loods, was de instelling van ‘Kom, we gaan uitvinden hoe we zelf willen leren, of we samen kunnen werken en samen kunnen leren’. Dat heeft voor mij aan de basis gestaan van mijn eigen bedrijf en wat ik de afgelopen twee jaar heb gedaan. Het was de opstap voor hoe ik nu in het leven sta.”

Maurice: “Wat er in NUtrecht gebeurde opende voor mij de deur naar collectief bewustzijn. Ik schoof aan bij de bring your own lunch-sessies die vanuit De Universiteit in NUtrecht werden georganiseerd en werd direct meegezogen. Daar werd bij mij het zaadje geplant om mijn eigen visie op het ideale leren te gaan prototypen.”

Leren door te ondernemen kwam centraal te staan. Vanuit deze inspiratie zetten Joost, Tim en Marien ieder stappen in hun eigen ondernemerschap. Daarmee verschoof de focus van de reis van De Universiteit naar de individuele reizen en ging ieder zijn eigen weg.

Maar niet voor lang…

Back to the woods
In de zomer van 2011 raakte Marien weer in contact met een oude maat Tijmen. Samen zijn zij toen plannen voor een toekomst van De Universiteit gaan vormgeven.

Tijmen: “Bij mij speelde al een tijd de behoefte om het onderwijssysteem te verbeteren. Ik was van mening dat het hoger onderwijs niet meer voldeed en had lucht gekregen van wat Marien uitspookte. Ik kwam hem weer tegen op festival De Beschaving aan. Hij liep daar rond met een grote, kartonnen Facebook-wall op z’n borst. I liked. Ik wilde een plek creëren voor het onderwijs van toekomst. Een plek waar naast ruimte voor inhoud ook ruimte is voor vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling. Waar die dingen leert die je zelf wilt leren en dat doet in interactie met elkaar”

Marien: “Voor mij is het heel belangrijk dat mensen zelfsturend hun onderwijs vormgeven. Dat mensen zelf eigenaarschap nemen over hun ontwikkeling. Daarbij wilde ik leren door kennis te creëren. Door het zelf te gaan proberen en het te verzinnen leer je het veel dieper”

Tijmen: “Het werd onze ambitie om een plek neer te zetten waar mensen samen met anderen hun eigen ontwikkeling konden vormgeven. Door een minimale structuur aan te bieden wilden we dat mensen maximale vrijheid kregen om te leren”

Prototypen in de Cult Dealer Enzo
Marien en Tijmen hebben veel nagedacht over hoe zo’n plek eruit moest zien. Uiteindelijk bedachten ze dat ze wel konden blijven nadenken maar het eigenlijk moesten gaan proberen.

Marien: “Al dat nadenken over hoe het er uit moest komen te zien… Ik was klaar om gewoon te beginnen. Door het te prototypen leren we pas echt wat er werkt en wat niet.”

Tijmen: “We hadden een goed idee bij hoe er geleerd zou moeten worden. Dat zijn we Creative Learning gaan noemen. Door middel van het onderwerp Het Ideale Werken zijn we dat gaan testen. Marien kende Mariangela van de CultDealerEnzo goed en daar konden we terecht voor onze avonden.”

Het bouwen aan een community zat er ook al vanaf het begin in, Marien: “Op de eerste avond hebben we meteen de deelnemers uitgenodigd om met ons samen de avonden gaan vormgeven. Avond 3 in deze reeks werd dan ook al gehost door anderen door Erik, Sofie en Sophie.”

De avonden maakten een enorme energie los. Lees hier het eerste testimonial van Erik terug (en de overige die daarna gemaakt zijn). En sinds de start heeft er eigenlijk elke maandag een avond van De Universiteits plaats gevonden (ok, enkele feestdagen daargelaten).

Arlo: “Ik was direct enthousiast over het principe van co-creatie binnen De Universiteit. Het zelf hosten van avonden en later ook een reeks heb ik als erg leerzaam ervaren. Maar ook het meedoen als participant is voor mij belangrijk. Door de opzet van het leren in co-creatie wordt ik steeds weer uitgedaagd om te delen hoe ik over mezelf en de wereld denk. Ik vind het bijzonder om te merken wat de kracht van dit met elkaar delen in beweging heeft gebracht bij
mezelf en bij anderen.”

Tijmen: “Marien en ik gaven in maart 2012 aan dat een avond niet door kon gaan omdat wij er niet waren. Iets waar we alleen maar van konden dromen werd werkelijkheid toen Arlo en Marieke het heft in handen namen om simpelweg zonder ons een avond te organiseren! Dit was een doorbraak: De community werd hiermee echt zelfsturend!”

De reden dat Marien en Tijmen er niet konden zijn, was dat zij met Arne, Elena, Eva, Joost, Maurice, Ruben, Stephanie en Tim naar de Art of Hosting training in Karlskrona (Zweden) gingen. Deze gezamenlijke ervaring maakte de community hechter. Maar het bracht ook meer gedeelde kracht en ervaring in de kunst van het hosten van workshops en sessies.

Groeien In De Ruimte
Na enkele maanden in de CultDealerEnzo bleek dat de ruimte te klein werd.

Marien: “Ik weet nog wel een avond waarop plots 7 studenten van HU onverwacht op de stoep stonden. Zij hadden van hun docent gehoord dat zij onze ‘workshop’ konden volgen als onderdeel van een vak. Daarmee zaten we met 25 man in groepjes in de CultKelder. Je kon je kont niet keren en daarmee had je ook minder ruimte voor het leerproces.”

Tijmen: “Het werd tijd voor een grotere ruimte. De CultKelder is meer dan goed voor ons geweest, maar het werd tijd om door te groeien. Deels vond ik dat omdat De Universiteit hiermee meer ruimte kreeg, maar ook omdat we daarmee de ruimte teruggaven aan de CultKelder voor nieuwe initiatieven!”

In De Ruimte zit in een prachtige grote werfkelder aan de Oudegracht. Zij boden De Universiteit aan om 2 maanden lang op de maandagavonden gebruik te mogen maken van de kelder. De Universiteit ging In De Ruimte!

Tijmen: “Meteen vanaf het moment dat we naar In de Ruimte gingen, groeide de groep mensen op de maandagen ook. Van gemiddeld 15 gingen we naar gemiddeld tussen de 20-25 mensen per avond. Net als een goudvis die plots in een grotere kom zit”

Op verscheidene avonden bleek dat er behoefte ontstond aan meer ruimte voor gesprekken over persoonlijke ontwikkeling. Elena en Maurice zijn toen naast de maandagavonden Coach Surfing gaan ontwikkelen. Een platform voor peer2peer coaching en intervisie.

Maurice: “Op de maandagavonden kwam het gesprek steeds vaker uit op persoonlijk ontwikkeling. Het leek Elena en mij tijd om daar een aparte gelegenheid voor aan te bieden. Avonden waar zowel ruimte moest zijn voor het ontwarren van vraagstukken als voor haalbaar huiswerk.”

Ook werd het tijd om na te gaan denken over waar het heen moest met De Universiteit. Joost, Stephanie en Tim – 3 mensen uit het begin die ook nu actievelingen waren geworden – sloten bij Marien en Tijmen aan om na te gaan denken over de Purpose (de missie) en de Principles (visie/kernwaarden) van De Universiteit. De Universiteit moet inspireren tot leren en dit zelfsturend mogelijk maken. Dit zal zij doen met 5 onderliggende peilers: Passie, Eigenaarschap, Leren, Co-creëren, Community.

Toekomst (red. ten tijde van toen)
Intussen is De Universiteit ingetrokken in Huis a/d Werf en voelt het zich daar thuis. Een prachtige plek met hele fijne ruimten. De groepen worden nog steeds groter. 12 november is gevierd dat De Universiteit 1 jaar werd. Met 35 leergierige zielen is er lekker gegeten en daarna wederom een heel fijne leerzame sessie vormgegeven.

Lilian: “Maandag ga ik mijn eerste avond hosten. Waarom? Omdat ik deze week wat tijd had en ik dacht: Waarom niet! Zelf zou ik graag meer trainingen geven. Het houden van zo’n sessie bij De Universiteit lijkt me dus een mooie ervaring om mee te nemen. De andere avonden die ik heb meegemaakt spraken me erg aan, daarom wil ik graag connecten met De Universiteit en dit leek me daarvoor een leuke vorm.”

Wat de toekomst gaat brengen? Er zijn al veel ideeën voor avonden en reeksen. Zo start in 2013 een reeks over ondernemerschap). Daarnaast zijn er altijd veel spannende ideeën. Bijvoorbeeld de koppeling tussen onze “kick-ass offline hosting” met de bergen beschikbare online kennis. Of echt vanuit de leervraag van mensen starten en met leren meer de diepte in gaan. Er komt ook een vervolg op het Pop Up Fest!

De toekomst is mooi! En natuurlijk blijven we elke maandag leerzame avonden neerzetten. Je bent meer dan welkom! Check de komende events in de Calendar en wordt lid van de Facebook groep om op de hoogte te blijven! Tot snel!