Door Tim Woensdregt

Afgelopen maandag hield ik mijn tweede avond bij De Universiteit. Bij deze een korte reflectie op twee dingen die wat mij betreft het houden van een avond zo de moeite waard maken: namelijk de leerervaring en, ten tweede, de vuurproef.

Ten eerste de leerervaring. Het voorbereiden en houden van een avond is voor mij een perfect praktijkvoorbeeld van het doormaken van een volle leercyclus. (Voor wie niet bekend is met de leercyclus van Kolb, zie Google.)


De kiem voor afgelopen maandagavond werd bij mij gelegd in het ervaren van het boek The Art of Changing the Brain van James Zull. Nadat ik op basis hiervan een eerste avond had gehouden (over hoe leren werkt) had ik:
a) een geweldige portie feedback over hoe een nog betere avond te houden
b) een deel van het boek nog niet behandeld, dat een avond op zich verdiende 

Beiden kwamen vanzelfsprekend samen in het houden van een nieuwe avond. Zo leidde een aanvankelijk reflectie op het ‘ervaren’ van een boek tot het ‘experiment’ van een avond. Wat weer leidde tot de reflectie  van nabesprekingen en vol inspiratie door de stad fietsen. Dit leverde weer stof voor het volgende experiment, dat afgelopen maandag plaatsvond. En deze laatste ervaring – je raadt het al – bracht me weer tot de volgende reflectie, die – terwijl ik dit schrijf – nog volop aan de gang is.

Ziedaar mijn leerervaring in een notendop. En het mooie is: Dezelfde leercyclus kon iedereen maandagavond doormaken, onder andere aan de hand van de opdracht te reageren op een contactadvertentie zoals die hierboven.

Okee, een leuke theorie. Maar waarom zou zo’n cyclus nou leerzamer zijn dan alleen de reflectie? Wat maakt dit geheel zoveel leerzamer dan, zeg, alleen het lezen van een boek? Een goeie vraag, waarop ik maar gauw met een wedervraag zal komen: Hoe weet ik überhaupt of iets leerzaam is? Dat is een actueel probleem. Recent suggereerde bijvoorbeeld de onderwijs inspectie dat zelfsturende studenten dat misschien maar zelf moeten gaan bepalen.

Tot voor kort kende ik maar één manier om te bepalen of ik door het lezen van een boek ook iets opgestoken had. Een vuurproef die ik ooit van een professor meekreeg: Je weet pas dat je het zelf hebt begrepen als je het aan een ander kunt uitleggen. Een goede maatstaf vond ik toen. Maar inmiddels vind ik dat het beter kan, zoals ik niet in de laatste plaats uit the Art of Changing the Brain leerde. In dit verband worden dikwijls de wijze woorden van Confucius aangehaald: ”Vertel het me en ik zal het vergeten. Laat het me zien en ik zal het onthouden. Laat het me ervaren en ik zal het begrijpen.” De ultieme vuurproef is inmiddels dus wat mij betreft: Kun je een ander laten ervaren wat jij wil overbrengen? En daar een manier, vorm of oplossing voor uitwerken is wat voor mij het houden van een avond bij De Universiteit zo leuk maakt. (Zeker als die oplossing een stel hilarische contactadvertenties omvat 🙂